Ziraat Bankası Ne Yapıyor?

Son dönemde adından sıkça söz ettiren Ziraat Bankası ile ilgili bir yazının zamanı gelmişti.

2018 sonu ile 2019 başındaki haber akışı incelendiğinde Ziraat Bankasındaki kaynakların kullanımı ile ilgili çeşitli düzenlemeler yapıldığı göze çarpıyor.

Öncelikle önemli diyebileceğimiz düzenlemelere bir göz atalım:

1-  Ziraat Bankası yükselen maliyetler, artan kur ve fiyatlar ile düşen talep sonucu zor duruma düşen inşaat sektörüne nefes aldırmak için düşük faizle kredi imkânı sundu.

14 Aralık tarihinde yapılan açıklama ile Ziraat Bankası ile çalışan inşaat firmalarından konut alımlarında faiz yüzde 0,98 olacak. 120 aya kadar vade ile 500 bin liraya kadar kredi verileceği açıklandı.

Basit  bir hesap ile aylık 0,98 faiz, yıllık %11,76 yapar.

Merkez Bankası politika faizinin yüzde 24, özel bankaların uyguladığı mevduat faizlerinin yüzde 20-22 olduğu bir piyasada kredi faizlerinin (bankaların var oluş amaçları ve açgözlülükleri de düşünülerek) yüzde 30+ bandında olması gerekir. BDDK verilerine göre tüketici kredilerinin yüzde 40’a kadar çıktığı da görülebilir.

Kaynak:TCMB

Bu piyasa ortamında yıllık yüzde 11,76 kredi vermek sektörü kısa vadede ayakta tutabilir ama ya sonrası…

2- 7 Ocak 2019’daki haber akışını incelediğimizde “Ziraat Bankası, Süper Lig takımlarından en alt lige kadar borcu bulunan kulüplerin borçlarını ödeyerek yeniden yapılandıracak.” haberini görüyoruz.

Kaynak: Anadolu Ajansı

Kaynaklar değişkenlik gösterse de 3+1 büyük kulüplerin toplam borcunun yaklaşık 10 milyar TL. olduğu düşünülüyor. Dünya Gazetesi’nden Tuğrul Akşar’ın haberine göre   bütün kulüplerin toplam borcu ise 14,5 milyar TL. Bu rakam 2018 yılı tahminî bütçe açığının yaklaşık yüzde 20’sine eşit.

3- 8 Ocak 2019 salı günü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan “Kredi kartı borcu olan vatandaşlarımızın mevcut borçlarını daha kolay ödeyebilmeleri için bir imkan sağlıyoruz.” açıklamasında bulundu.

Takipli krediler hariç tüketicilerin borçlarını Ziraat Bankası ödeyecek, tüketiciler ise 24 ila 60 ay vadeli düşük faizli kredi ile Ziraat Bankasına borçlanacak.

Peki bu mümkün mü? Uzatmadan söyleyelim, her şey mümkündür ama ne pahasına?

Bankalararası Kart Merkezi’ne (BKM) göre Türkiye’de 2018 yılına ait kredi kartı sayısı 65,4 milyon.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) verilerine göre bu yılın başı itibariyle bireysel kredi kartları hacmi ise yaklaşık 103 milyar TL. 

2018 yılında önce 55 milyar TL. olarak hedeflenen, sonra revize edilerek 72,1 milyar TL. olması beklenen bütçe açığının, 2019 yılında 80,6 milyar TL. olması hedefleniyor.

103 milyar TL.lik kredi hacmi düşünüldüğünde 2019 açığının da daha çok revize edileceği görülüyor.

Gelelim fişi kesmeye…

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun (BDDK) Eylül 2018 verilerine göre, inşaat şirketlerinin kullandığı nakdi kredi miktarı 217 milyar TL.yi geçerken teminat mektubu ile kullandırılan kredi miktarı ise 155 milyar TL.ye çıktı. Toplam kredi büyüklüğü 372 milyar TL.

O zaman Ziraat Bankası tarafından yüklenilen toplam borç;

İnşaat+Kulüpler +Kredi kartları= 372+14,5+103= 490 milyar TL.

Yani 2017 GSYH’sinin yaklaşık yüzde 15’i. (Kredilerin tamamını ödeyecek diye bir kaide yok ama gerektiğinde üstleneceği borç miktarı bu.)

Peki “Ziraat’ın eti ne, budu ne?” derseniz…

Kaynak: Ziraat Bankası resmî sitesi

“Bir şirketin sahip olduğu bütün varlıklar” olarak tanımlayabileceğimiz toplam aktifler 30 Eylül 2018 itibarıyla 552 milyar TL.

Hep söylüyoruz ama tekrar söylemekte fayda var: Makro ekonomide borcun büyüklüğünden çok borcun çevrilme oranı önemlidir.

Yine de bu operasyonları Hazine ile ortaklaşa götüreceği değerlendirilen bir kamu bankasının iyimser bir tahminle bile toplam aktiflerine yakın bir borcu yüklenmesini düşünmek bile ürkütücü.

Özellikle de bu borcu nihayetinde vatandaş yüklenecekse…