Son 5 Yılın En Kârlı Yatırım Aracı

Parayı Neye Yatırsam? Sağa mı, Sola mı?

Ekonomiyle ilgili haberlerin havada uçuştuğu şu günlerde aklınıza mutlaka şu sorular gelmiştir: Türkiye’de en çok hangi yatırım aracı kazandırıyor? Paramı ne yapsam?

Son dönemde bu merakı gidermek için neredeyse tüm ulusal kanallarda “Bu hafta ne kazandırdı, ne kaybettirdi?” tarzında grafikler paylaşılarak temsili 100 TL’nin ne hâle geldiği avrupa yakası escort hesaplanıyor.

Söz gelimi geçen hafta dolar %2,25 kazandırırken, borsa %3,64 kaybettirmiş; dolayısıyla 100 TL parası olan yatırımcı dolar alsaydı 102,25 TL’si, borsaya yatırsaydı 96,36 TL’si olacakmış.

Haftalık bunun hesabını yapan var mı bilmiyoruz ama Para Piyasası olarak 5 yıllık bir değerlendirme yapmayı uygun bulduk.

Bakalım son 5 yılda (2014-2019) hangi “ana akım” yatırım aracı ne kadar kazandırdı?

Bununla da bitmedi, bu yatırım araçları gerçekten kazandırdı mı? Yoksa hepsi bir rüya mı?

Günlük ekonomi haberlerini takip eden ortalama bir vatandaş, ana akım yatırım araçlarından dolar, euro, faiz, borsa ve tahvile yatırım yapabilir. Bu yatırım araçlarına temsili 100 bin TL ana para ile yatırım yapmış olsaydı 2019’a nasıl girecektik?

(Hesaplamalarda ortalama değerler alınmış olup kâr satışı yapılması hesaba katılmamıştır. Yani para yatırılacak, 5 yıl dokunulmayacaktır.)

1. Dolar/TL

Bu ara gündemi en çok işgal eden konu Dolar/TL. Dolar aşağı, dolar yukarı. 7,23’den 5,48’e geri geldi ama ne olacak bu doların hâli? Bu sorunun yanıtını bu yazımızda bulabilirsiniz. Biz işimize bakalım.

1 Ocak 2014 tarihinde 2,14 (İnsanın inanası gelmiyor!) olan Dolar/TL bugün itibarıyla 5,46.

2. Euro

Brexit, İtalya’nın üzerinde dolaşan kara bulutlar, Rusya’nın kıtayı kuzeyden kuşatma hamleleri, Suriye konusundaki fikir ayrılıkları ve Trump faktörü derken zor bir dönemden geçen Avrupa Birliği dolayısıyla Euro, son iki haftada Dolar’dan negatif yönlü ayrışmaya devam ediyor. 2014 yılı başında 2,94 olan Euro/TL 2018 Ağustos ayı içinde 8’i geçti, an itibarıyla 6,15.

3. Altın

Ülkemizin göz bebeği, yastık altının vazgeçilmez kiracısı altın, gram bazında yatırımcısının yüzünü özellikle son 1 yılda güldürmüş olsa da uluslararası piyasalarda eski görkemli günlerine dönmesine daha var gibi.

2011 yılı eylülünde onsu 1912 doları, 2014 yılı başında gramı 82,97 TL’yi bulan altının an itibarıyla gram fiyatı 211,79 TL.

4. Tahvil (2 yıllık)

Artan cari açık ve dış ticaret açığı ile artan riskler derken son 5 yılda en radikal yükseliş yaşayan yatırım araçlarından biri de tahviller. Özellikle 2017 yılı başlarına kadar yüzde 8-10 aralığında hareket eden 2Y tahvil, 2018’deki yüksek volatiliteden nasibini aldı, an itibarıyla %21,29.

5. Mevduat faizi

Karşınızda Türkiye’de hane halkının ve reel sektörün en yoğun kullandığı yatırım aracı. Burası tasarruf sahiplerinin %75’inin tüm tasarruflarını sadece faize yatırdığı bir ülke. Borsada hisse senedi sahip olanların oranı ise sadece %15.

Şaşırmayın, 1950’li yıllardan beri “yüksek faiz, düşük kur, yüksek kamu borcu” stratejisini takip eden yönetimler sebebiyle %50-140 seviyelerindeki faiz ve enflasyon oranlarının DNA’mıza işlendiği bir gerçek. Babalarımız, dedelerimiz için en bilinen yatırım gerçeği “Türkiye’de faizler yüksektir, kendini faizin sıcak kollarına bırak…

6. Borsa (BİST 100)

2008 Krizi’nden sonra başta FED ve AMB’nin başlattığı ve diğer merkez bankalarınca da sahiplenilen parasal genişleme stratejisinden en çok nemalanan yatırım aracı kanaatimizce BİST 100 oldu. Hisse özelinde kazançlar değişmekle birlikte biz borsa endeksine yatırım yaptığımızı düşünelim. ETF’ler gibi mesela.

2014 başlarında 67 binli seviyelerden başladığı yolculuğuna  takipçilerinin “100 bini aşalım, üç sıfır atalım!” (Bu ara sıfır atmaya çok alıştık.) tezahüratları arasında devam eden endeks, 2018 başında 120 bin rekorundan döndü, an itibarıyla düşüş trendi devam ediyor, seviye gün sonu 91 bin 445.

Özetlersek;

5 yılın kazananı ALTIN. Yani insanımız yanılmamış…

Başta bir soru sormuştuk: Gerçekten bu kadar kazanabilir miyiz? Yoksa bu bir yanılsama mı?

Neden mi?

Malum, fiyatlar olduğu yerde durmuyor. Aldığımız mal ve hizmetler her geçen gün pahalanıyor. Biz bu pahalanmaya “enflasyon” diyoruz. Kimin nasıl hesapladığı konusunda tartışmalar devam ededursun, biz kazandıklarımız enflasyon karşısında erimiş mi, ona bakalım.

Bu hesapla yıllık ortalama %10,08 enflasyon oranından 5 yılda toplam paranızın alım gücü %50,4 eriyecekti. Hesaba enflasyon oranını da ekleyelim ve bakalım reel getiri ne kadar olacak?

Gerçek tablo ortada. Oranlar göreceli olarak değişmemekle birlikte “Türkiye’de faizin sıcak kolları bize yeter.” önermesinin büyük bir yanılgı olduğu ortada. Tahvilin de ondan kalır yanı yok.

Sonuç ve Değerlendirme

Son 5 yılın şampiyonu altın.

Ancak…

Son 1 yılda makro ekonomik verilerde meydana gelen bozulmanın faiz ve bono/tahvili popüler hâle getirdiği dolayısıyla trendin bu araçlardan yana olduğu aşikâr olsa da uzun vadede bu trend dönecektir.

Bu faiz oranlarıyla kredi arzının ne durumda olduğunu başta bir yazıda açıklarız ama şu kadarını söyleyelim: Bu oranlarla ne vatandaş ne de kurumlar  kredi çekebiliyor. Bu da tabii ki harcama ve yatırımlara dolayısıyla da büyümeye negatif etki ediyor.

Kısacası mevcut mevduat ve kredi faiz oranları sürdürülebilir değil.

Dövizdeki dolayısıyla altındaki bu inanılmaz rakamlar da sizi aldatmasın, getirinin çoğu yine son 1 yıldaki bozulmanın sonucu. Grafikler 2018 başına kadar neredeyse yatay, volatilite son derece escort avrupa yakası düşük.

“O zaman doğru cevap nedir?” diye soranlara kapanış cümlesiyle cevap verelim:

Yapılan sayısız araştırmaya göre ülke farkı gözetmeksizin en iyi getiri sağlayan yatırım aracı, açık ara borsadır. (En garantisi demedim.)