Piyasada aşı etkisi geçtiğimiz iki hafta yukarı yönlü hareketleri destekledi. 1 ila 4 yıl süre verilirken başkanlık seçiminin netleşmesi ile üst üste gelen aşı haberleri yatırımcıların yüzünü güldürdü. Dahası aşıların başarı oranları %90’ların üzerinde. Bu da 6-9 ay aralığında her şey yolunda giderse, eskisi gibi olmasa bile, yeni normale döneceğimizin göstergesi. Yeni normalde denince akla ilk gelen şey, maskeler bir süre-belki birkaç yıl- sosyal yaşantıda vazgeçilmezimiz olmaya başlayacak. Tabii her şeyin yolunda gittiğini düşünürsek. Önlemler muhtemelen 2022 senesinde bile devam edecek.
Reel ekonomide ise aşı etkisi kendini hemen göstermedi. Maalesef ikinci dalganın zirve yaptığı dönemdeyiz. Konulan yasaklar ve alınan önlemler günlük vaka sayısını 500’ün altına düşürdüğü zaman piyasada olumlu tepkiler almaya başlayacağımızı değerlendiriyoruz. Aşılamanın yeri, zamanı, kapsamı, aşılanan birey sayısı gibi birçok etken düşünülmeli ve planlar yapılmalı. Ancak bu süreç organize şekilde devam ettirilirse olumlu sonuçlar alabiliriz. İnsanların yeniden tüketici sıfatını kazanması, geleceğe dair planlar yapmaları ve rahat hareket etmeleri atılacak bu adımlara bağlı. Reel ekonomide hareketlenme ancak bundan sonra başlayabilir. Örnek mi, Boeing, Delta Airlines gibi firmalar 2022 yazından önce rezervasyon ve bilet satış konularında 2022 yazından önce eski normale dönüş beklemiyorlar.
Piyasa ve ekonomi anlamında ülke olarak çok zor bir sene geçirdik. Şu an zorlu bir virajdayız. Bu virajı atlatabilirsek sonrasında büyük bir aksilik olmadıkça artık düzelme bekleniyor.
Aşılama ve toplumsal iyileşme (recovery) süreçleri başlayınca reel ekonomide de toparlanma kaçınılmaz. Ancak dikkat edilmesi gereken bir nokta var; süreci bu zamana dek yönettiğimiz gibi idare etmeye kalkarsak dünyanın toparlandığı bir dönemde geride kalırız.