Manipülasyon Kralı Elon Musk- 17 Mayıs 2021

Elon Musk hakkında çok yazıp çizmek istemiyorum ama davranışları akıl alır gibi değil.

Daha dün bir tweet’in altına yazdığı yorumla piyasaları alt üst etti. Bugün biraz dedektiflik yapıp Elon Musk’ın eylemlerinin peşine düşeceğim.

Öncelikle Manipülasyon Nedir?

“Menkul kıymet piyasalarında arz ve talebin serbest bir şekilde karşı karşıya gelerek fiyatları belirlemesine yönelik sürecin kasıtlı olarak engellenmesine” manipülasyon diyoruz. Kelime Fransızca “manipüle etmek” fiilinden türetilmiş. Anlayacağınız üzere manipüle etmek, yönlendirmek ve sevk etmek anlamlarına geliyor. Yapana da manipülatör diyoruz, yine Fransızca.

6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun (SPKn) 107/2 maddesine göre, piyasalarda işlem gören hisse senetlerine ilişkin, bilinçli olarak yanlış yönlendirici bir izlenim uyandırma ve yanıltıcı bir piyasa yaratmak amacıyla yapılan işlemler manipülasyon niteliğini taşıyor. Buna göre, yapay yollarla menkul kıymet piyasa fiyatlarının yükseltilmesi, düşürülmesi veya belli bir seviyede tutulmasına yönelik tüm faaliyetler manipülasyon tanımına uyuyor. 

 Suçun cezası 2 ila 3 yıl hapis.

Elon Musk Manipülatör mü?

EM’nin bu zamana kadar açıkladığımız eylemine uyabilecek birkaç önemli hareketini hatırlıyorum:

1- 20 Şubat 2019’da para birimlerinin ve finansal sisteminin artık ihtiyaçlara cevap veremediğini ve kriptoparaların yakında tüm ödeme sistemlerinin yerini alacağını söyledi. Bu tarihten itibaren aralıklı ama istikrarlı şekilde kriptoparalar için olumlu açıklamalarda bulundu.

2- İki girişimcinin başlattığı ve 2013’te tasarlanmış bir logodan esinlenip yarattıkları Dogecoin, Haziran 2020’de 0,0047 dolar iken Mayıs 2021’de 0,70 dolara kadar geldi. Tanınmasından yükselmesine kadar her ne kadar Reddit, internet grupları vb. unsurlar destek olmuşsa da ana ateşleyici her zaman Musk oldu. Musk’a bu yüzden Doge father (Doge’un babası) unvanı verildi. Güncel piyasa değeri 575 milyon dolar.

3- EM’nin 8 Mayıs 2021 akşamı politik hiciv programı Saturday Night Live’a çıkacağı haftalar önce belli oldu. Dogecoin’le ilgili açıklama yapacağını da günler öncesinden kendisi duyurdu (Yine Twitter’dan).

Sunucunun ısrarlı soruları üzerine Doge father lakaplı Musk, kendi evladı için ‘hustle’ (sahtekârlık, yalan dolan) nitelemesinde bulundu. Her ne kadar metin ve verilecek cevap önceden belli dense de beyan çok açıktı ve Doge iki günde 0,75’ten 0,40 dolara düştü. Program beklentisiyle alanlar ciddi zarar ettiler.

4- 12 Mayıs 2021’de (çarşamba, bayram tatili) Musk, kriptopara madenciliğinin yüksek miktarda karbon salınımına sebep olduğu gerekçesiyle Tesla arabaların Bitcoin ile alımlarının durdurulduğunu açıkladı. Bitcoin 10 bin dolara yakın düştü. Bu satılar yazılırken düşüş devam ediyordu. 44 bin dolar seviyelerinde.

Bu kadar ses getirmeyen başka olaylar da var tabii: Örneğin 20 Aralık 2020 gecesi “Böyle bir Tesla marka şortla hissedarlar toplantısına katılabilir miyiz?” diye soran bir kullanıcıya verdiği cevaplar sonrası “Yüksek miktarda alım yapmak mümkün mü?” mesajını attı ve yeni bir yükseliş trendi başladı.

Dün akşam saatlerinde, çarşamba günü yaptığı açıklamalardan sonra Tesla’nın Bitcoin satmadığını açıklamak zorunda kaldı, anlaşılan gelen tepkileri yumuşatmaya çalışıyor. Ne de olsa Tesla portföyünde 1,5 milyar dolara yakın btc olduğunu çeyreklik raporda belirtmişti.

Güncelleme (9 Temmuz 2022)

Bu sabah haber ajanslarında gördüğümüz kadarıyla birkaç aydır Twitter’ı ifade özgürlüğünün kalesi yapacağını savunan Elon Musk, kararından vazgeçmiş. Yönetim kurulu ile iki kere toplantı yaptı, sayısız kurul üyesi ile bire bir görüşmeler gerçekleştirdi. Hisse başı fiyat için türlü pazarlıklar yaptı. Ancak anlaşılan huylu huyundan vazgeçmiyor. Elon Musk’ın Twitter balonu da patladı.

Dahası 54 dolar üzerinden yapılan pazarlıkları takip eden yatırımcı grupları da açıklamadan sonra zarar ettiler zira hisse açıklamadan sonra yüzde 5’ten fazla düştü.

Sonuç

Kriptopara grafiklerine bakıldığında şu bir gerçek: EM, kriptoparalar için önemli bir figür. Son dönemde uzay alanında elde ettiği başarıları kriptoparaların görünürlüğünü arttırmak için kullandı, bu da bir gerçek.

İster olumlu ister olumsuz mesajlar paylaşsın, piyasa bozucu ve volatilite arttırıcı etkisi olduğu su götürmez. Piyasalar belirsizliği sevmez; önünü görmek ister. Teknik olarak zaten çok yükselmiş yatırım araçlarında bir de EM gibi bir figür hayra alamet değil.

Aşılması gereken bir süreç bu; dev yatırım bankası yöneticileri de açıklamalar yapıyor ama bu denli etki etmiyor.

EM ayrıca çok popüler bir figür, çocuğunun isminden annesine kadar Kardaşyan ailesi kalibresinde. Belki de birkaç yıl içinde kripto dünyası buna alışacak, bu tip kişilerin sayısı artacak.

Baştaki soruya dönecek olursak; en azından Türk yasalarına göre Elon Musk manipülatör mü?

Yalan, yanlış bir açıklama ya da rapor sunmuyor, olmayan bir şeyi olmuş gibi göstermiyor. Ancak kimsenin beklemediği yer ve zamanda ilginç ve etkili açıklamalar yapıyor ve kitleleri yönlendiriyor. Fiyat hareketlerini belirliyor. Bizce evet.

Bu açıklamalardan sonra işlem yapıp yapmadığını ise işin doğası gereği henüz bilmiyoruz.