İstanbul Analytics: Covid-19 Sonrası Dünya Raporu

İstanbul Analytics geçtiğimiz günlerde “Covid-19 Sonrası Dünya: Hiçbir Şey Eskisi Gibi Olmayacak” adlı bir rapor yayımladı.

Abonelere dağıtılan bu rapordan Para Piyasası’nın dikkatini çeken önemli noktaları özet şeklinde aktarmaya çalışacağız.

Zira emeğe saygımız nedeniyle sadece çok temel yerleri dikkatinize sunuyoruz:

Covid-19 aşılamaları başlamışken raporda 3 önemli soruya cevap aranıyor:

“Bu iki kümeyi ayrıştıran üç temel varsayım var:

1- Aşı salgına kesin çare olur mu olmaz mı?

2- Salgın bitse de geride “yara izleri” (scarring, kalıcı ekonomik etkiler) bırakacak mı bırakmayacak mı?

3- İnsanlık bu salgından ders aldı mı, yoksa eski davranışlarına mı dönecek?”

IMF’nin realist, Bloomberg’ün ise görece iyimser cevaplar verdiğini not ediyor rapor.

Salgının tam etkisinin geçmesinin 2022 sonuna yetişebileceği ile getiriliyor.

“Salgın 3 yıl sürebilir. Sağlık zararını ölümlerle hesaplamak yeterli değil. Hastalık uzun süreli güç kaybına da neden oluyor. Ek olarak, yapısal işsizlik, şirket iflasları ve beceri kaybını da göz önüne almalıyız.

Ekonomi ancak 2022 sonunda Covid-19 öncesi zirvesine erişiyor. İlerde önemli olacak, enflasyon ise 3 yıl daha çok düşük kalıyor.”

Pandeminin sert vurduğu sektörlerin başında turizm ve havacılık geliyor. Bu sektörlere dair de görüşler var:

“Bunlar dünya çıktısının takriben %10-12’sini oluşturdukları gibi, sıklet merkezleri de farklı yerlerde. Mesela sınır ötesi turizmin zayıf seyrettiği birkaç Bahçeşehir escort yıl Karayipler, Mali, Tayland, Türkiye, Yunanistan ve İspanya gibi ülkelerin toparlanmasını geciktirir.”

Yukarıda adı geçen scarring kavramı önemli. Ağır hastalıkların bir vücutta bıraktığı sekeller gibi pandemi de uzun süreli/kalıcı etkiler bırakacak ekonomide.

“Yara izi özellikle IMF-ILO-UNCTAD gibi kurumların çok üstünde durduğu bir konu. Uzun süreli özel sektör sabit sermaye yatırımı eksikliği, eksik eğitim ve uzun süreli işsizliğin yarattığı beceri kaybı ve salgın esnasında hem ülke içinde hem de ülkeler arasında yaşanan gelir dağılımında bozulma “yara izleri” olarak ekonomilerin alnında taşınacak.”

Pandeminin ivmesini arttırdığı Aralık, Ocak aylarında Avrupa ve ABD’de makroekonomik verilerde bir kötüleşme dalgasına şahit olduk. Bu dalganın finans piyasalarını vuracağı vakit de kestirilmiş. (Biz de defaten bu görüşte olduğumuzu dile getirmiştik.)

“2Ç-3Ç arasında bir dönemde ya kurumsal iflaslar silsilesi ya da S&P500’den başlayarak ayı pazarı en önemli kehanetlerimizden biri. Bu vakanın da 3Ç-4Ç’de büyümeyi sektelemesini bekliyoruz.

“Mali piyasalar pandemiyi hiç ciddiye almadı, QE politikalarının peşine takıldı. Bir başka deyişle “değerlemelerle” reel ekonomi arasında gittikçe genişleyen bir uçurum oluşuyor. Bu sürecin sonu 2008 Büyük Finansal Krizi gibi olabilir. İkinci tehlike ise küresel borç hızla artarken, gerileyen ücretler ve sermaye verimliliği yüzünden Bakırköy escort deflasyon. Deflasyon çok geniş çaplı şirket iflaslarını gündeme getirir.”

Kasım ayından beri Bist100’deki rallinin nedeni de raporda görülebiliyor:

“FT’a göre, Kasım-Aralık’ta GOP’a $220 milyar sıcak para girdi.”

Jeopolitik riskler ve toplumsal olaylar konusunda da cesur tahminler var raporda: (Huntington’a selam olsun)

“Fakat, ABD-Çin, daha doğrusu Çin’le Batı arasında Medeniyetler Çatışması sürecek.”

“Son olarak da işsizliğe mahkum edilen emek sınıfının sosyal karmaşa yaratmanın eşiğinde olduğunu
vurgulayalım.”

“Asıl kavga Başiktaş escort ABD ve Rusya arasında çıkacak. Bu kavgada AB’nin de gönüllü olarak ABD yanında yer alacağı düşüncesindeyiz.”

Raporun tamamı için tıklayınız.